مقدمه
سونوگرافی (به فرانسوی: sonographie) یا فراصوت‌نگاری یکی از روش‌های تشخیص بیماری در پزشکی است. به این روش اکوگرافی، پژواک‌نگاری و صوت‌نگاری نیز گفته می‌شود. این روش بر مبنای امواج فراصوت و برای بررسی بافت‌های زیرجلدی مانند عضلات، مفاصل، تاندون‌ها و اندام‌های داخلی بدن و ضایعات آن‌ها پی ریزی شده‌است. سونوگرافی در حاملگی نیز کاربردهای وسیعی دارد. همچنین امروزه سونوگرافی کاربردهای درمانی نیز دارد.
تاریخچه سونوگرافی
در سال ۱۸۷۶ میلادی، فرانسیس گالتون برای اولین بار پی به وجود امواج فراصوت برد. در زمان جنگ جهانی اول کشور انگلستان برای کمک به جلوگیری از غرق شدن کشتی‌هایش توسط زیردریایی‌های کشور آلمان در اقیانوس اطلس شمالی دستگاه کشف‌کننده زیردریایی‌ها به کمک امواج صوتی به نام سونار ابداع کرد. این دستگاه امواج فراصوت تولید می‌کرد که در پیدا کردن مسیر کشتی‌ها استفاده می‌شد. این تکنیک در زمان جنگ جهانی دوم تکمیل گردید و بعدها به‌طور گسترده‌ای در صنعت این کشور برای آشکارسازی شکاف‌ها در فلزات و سایر موارد مورد استفاده قرار می‌گرفت. از کاربرد بخصوصی که انعکاس صوت در جنگ و صنعت داشت صوت‌یاب به علم پزشکی وارد شد و تبدیل به یک وسیله تشخیصی بزرگ در علم پزشکی گردید.
از سونوگرافی برای چه کاری استفاده می‌شود؟
بسته به نوع سونوگرافی و اینکه کدام قسمت از بدن در حال بررسی است، می توان از سونوگرافی استفاده های مختلفی کرد.
سونوگرافی بارداری برای دریافت اطلاعات در مورد سلامت جنین متولد نشده انجام می‌شود. ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
- تایید بارداری
- بررسی اندازه و موقعیت نوزاد متولد نشده
- بررسی کنید تعداد نوزادانی که در رحم هستند.
- تخمین مدت زمان بارداری که به عنوان سن حاملگی شناخته می‌شود.
- بررسی علائم سندرم داون که شامل ضخیم شدن پشت گردن نوزاد است.
- بررسی نقایص مادرزادی در مغز، نخاع، قلب یا سایر قسمت‌های بدن
- بررسی مقدار مایع آمنیوتیک مایع آمنیوتیک مایع شفافی است که در دوران بارداری نوزاد متولد نشده را احاطه می کند و از کودک در برابر آسیب‌های بیرونی و سرما محافظت می‌کند. همچنین به رشد ریه و رشد استخوان کمک می‌کند.
سونوگرافی تشخیصی ممکن است برای موارد زیر استفاده شود:
- بررسی سرعت و سطح طبیعی جریان خون
- بررسی ساختار قلب
- بررسی انسداد در کیسه صفرا
- بررسی غده تیروئید را از نظر سرطان یا رشد توده غیر سرطانی
- بررسی وجود ناهنجاری در شکم و کلیه‌ها
